Muhammad Ali kimi taninan dunyaca mahur bokscunun asl adi Kasius Marselius Kleydir. Mahammad Ali 1942-ci il yanvar ayının 17-da ABŞ-ın Kentukki ayalatinda anadan olub.
Kasius
Marselius Kleydir Romada keçirilan 1960-cı il Olimpiada oyunlarında
yüngül çakida olimpiya çempionu olur. Bir neça ay sonra Kley
professional rinqda ilk döyüşünü keçirir.1961-ci
ilda Kasius Marselius Kleydir dövrün maşhur "nokautçu” boksçusu Lamar
Klarkla üz-üza galir. O, Klarkı ikinci raundda nokauta göndarir.
1962-ci
ilda Sonni Benksla görüşda Kasius Marselius Kleydir hayatında ilk dafa
nokdauna düşür. Dördüncü raundda isa Kasius raqibini nokauta göndarir.
1960-63-cü illar daha ugurlu alinir Bela ki, Kasius pesakar rinqda keçirdiyi bütün 19 görüşü tam qalaba ila başa vurub. Maraqlisi odur ki bu goruslardan 15-i nakautla tamamlanib.Mahammad:
1964-cü ilda Sonni Listonu mağlub etdikdan sonra Kasius MArselius Kley
İslamı qabul edir. Artıq Kasius Kley yoxdur, avazina Mahammad Ali
vardır. O, hamçinin, Aliya Mahammadin rahbarlik etdiyi taşkilata üzv
olur.Hamin
dövrda bu taşkilat qara darili müsalmanların taşkilatı hesab olunurdu.
Taşkilatın rahbari Aliya Mahammad taşkilata yeni üzv seçilan boksçuya
Malkolm X-in razılığından sonra Kasius X adını verir. 1964-cü il mart
ayının 6-da Malkolm X onu özü ila birlikda Birlaşmiş Millatlar
Taşkilatına dörd günlük safara aparır. Ela hamin geca Aliya Mahammad
Kasiusun adının dayişdiyini va bundan sonra onun Mahammad olduğunu
radiodan bayan edir.1965-ci
ilin noyabrında Ali Floyd Pattersonla titulunu müdafia etmak üçün
ikinci dafa döyüşür. Ali bu döyüşda xüsusi sayla raqibina zarbalar
endirirdi, çünki döyüşdan avval Patterson onu yeni adı - Ali adı ila
çağırmaqdan imtina etmiş va onu Aliya Mahammadin rahbarlik etdiyi
taşkilata üzv olduğuna göra qınamışdı. Lakin bu gorusda Muahmmad Ali
qalaba qazanir.1967-ci
ilda Muhammad Ali ABŞ ordusunda harbi xidmata çağırılır. Bu zaman ABŞ
Vyetnam ila müharibaya girişmişdi. Ali orduda xidmat etmakdan imtina
edir. O, özünü könüllü imtinaçı adlandırırdı. Ali ABŞ-ın başlatdığı
müharibanin müqaddas Quranın talimlarina zidd olduğunu elan edirdi. "Biz
Allah va onun peyğambari tarafindan bildirilmayan heç bir müharibada
iştirak etmamaliyik. Biz xristian va Allahın varlığını inkar edanlarin
ali altında vuruşmamalıyıq. Manim Vyetnam Konqresi ila heç bir problemim
yoxdur. Onlar mani heç vaxt tahqiredici formada "qara zanci”
çağırmayıblar. Bu adalatsiz bir müharibadir” - deya Ali açıq şakilda
bildirirdi. Bundan sonra ABŞ-ın Boks Federasiyası onun bütün titullarını
aldan alaraq, Alini 3 il müddatina boksdan uzaqlaşdırır. Alinin
harbi xidmatdan boyun qaçırması ila bağlı mahkama işi ölkanin Ali
Mahkamasina göndarildiyi zaman Muaqhmmad Alini dastaklayanlarin va
mühariba aleyhina saslarini ucaldanların sayı günbagün artırdı. Alinin
ictimaiyyatin hörmat va ehtiramını qazanırdı. Axı, o, öz prinsiplarina
sadaqat nümayiş etdirmişdi. 1970-ci
ilda Muahmmad Aliya yenidan rinqa qayıtmağa icaza verilir. Bu işda ona
Corcia ştatınından olan senator kömaklik edir. Bela ki, o zaman Corcia
ştatı ABŞ-da boks lisenziyası olmadan döyüşlarin keçirildiyi yegana ştat
idi.
1971-ci
il mart ayının 8-da Ali va Co Freyzer arasında "Asrin döyüşü”
adlandırılan döyüş baş tutur. Döyüş Freyzerin qalabasi ila başa çatır.
Bu iki tacrübali va mağlubedilmaz döyüşçü ağır çakili boksçuların
çempion kamarinin müdafiasi uğrunda üz-üza galirlar. Bu, Muahammad
Alinin ilk mağlubiyyati olur.
1973-cü ilin martında Ali karyerasında hakimlarin mübahisali qararından sonra ikinci dafa Kenon Nortona mağlub olur.
1974-cü
ilin yanvarında Ali daha avval mağlub olduğu Co Freyzerla ikinci dafa
rinqda üz-üza galir. Amma budafaki gorusda Muhammad Ali qalaba qazana
bilir. 1974-cu ilda Ali hamcinin Corc
Formanı mağlub edir. Bu qalibiyyat ona ikiqat dünya çempionu tituluna
sahib cixmaga komak edir.. Bu döyüş "Cangallikda guppultu” adı ila boks
tarixinin qızıl sahifasina çevrilir. 1975-ci
ilin martında Alinin Çak Vepnerla mübarizasi va karyerası arzinda
dördüncü dafa nokdauna düşmasi Rokki filminin ssenarisinin "asasını
qoyur”. Bela ki, görüşün 9-cu raundunadak müdafia olunaraq zarbalar
"yeyan” va 9-cu raundda nokdauna düşan Ali sonrakı üç raundda raqibina
çoxlu zarba endirarak qalib galir. 1975-ci
ilin sentyabrında Mahammad Ali ila Co Freyzer arasında üçüncü döyüş
keçirilir. Doyus cox uzun cakir. Doyusun 14-cü raundunda Freyzerin küncü
döyüşü davam etdirmakdan imtina edir va Muahmmad Ali
qalaba qazanır. Bu döyüş "Manilada Triller” adını qazanır. Döyüşdan
sorna Ali Freyzeri özündan sonra an yaxşı boksçu adlandırır. 1978-ci
ilda Ali Leon Spinksa mağlub olur. Bu, onun üçüncü mağlubiyyati idi.
Ancaq Ali onu revanşa davat edarak, bu mağlubiyyatin avazini ela hamin
ilin sentyabr ayında çıxır. 1981-ci ilda Trevor Berbika mağlub olan Ali
boksu tark etdiyini elan edir.
Muahmmad Ali nüfuzlu boks jurnalı Rinqin an çox ilin boksçusu elan edilan boksçudur. 1991-ci ilda Tomas Hauzer tarafindan "Mahammad Ali: Onun hayatı va zamanlar” adlı kitab işıq üzü görür. 2001-ci ilda Muahmmad Alinin hayatı haqda film cakilir.. deyilsan” olub.
2005-ci
il noyabrın 9-da Ağ Evda keçirilan marasimda Ali prezident Corc Buş
tarafindan Azadlıq Medalı ila taltif edilir. Hamin ilin dekabrın 17-da
o, Almaniyanın Ottohan Sülh Qızıl Medalı ila taltif edilir.
Biz da musalman olaarq bela saxslari tanimali va onlari tablig etmaliyik.
| 
