|
Masx olma çox mühüm masalalardandir. Masx na demakdir? Yaqin ki, keçmiş ümmatlar içarisinda çoxlu günahlar etdiklari üçün zamana peyğambarlarinin nifrinlarina düçar olaraq masx olmuş insanlar barasindaki hekayatlari eşitmisiniz. Bela ki, onlar meymun, canavar, ayı va digar heyvanlara çevriliblar. Buna masx deyirlar. Bu masx neca olur? Doğrudan da insanlar masx olaraq heyvana çevriliblarmi? Masalanin izahı beladir ki, agar insanın cismi baxımdan masx olmasını bazilari yalnız farziyya olaraq qabul etsalar da bela, onun manavi va ruhi cahatdan heyvana çevrilmasi qati va inkar edilmaz bir masaladir. Hatta insan ela bir heyvana çevrila bilar ki, dünyada pislik va çirkinlik baxımından misli olmasın. Quran bu qism insanlar barasinda bela buyurub: «...Onlar heyvan kimidirlar, balka da, [ondan] daha çox zalalatdadirlar. Qafil olanlar da onlardır!» (Araf-179).
Bu aya heyvanlardan da alçaq va razil insanlar barasindadir. İnsanın, doğrudan da ruhi baxımdan heyvana çevrilmasi mümkündürmü? Bali! Çünki insanın şaxsiyyati, onun axlaqi va ruhi xüsusiyyatlari ila bağlıdır. Agar insanın ruhi va axlaqi xüsusiyyatlari bir heyvan va vahşinin xüsusiyyat va sifatlari kimi olsa o, doğrudan da masx olub. Bela ki, onun ruhu haqiqatan masx olaraq heyvana çevrilib. Donuzun cismi onun ruhi ila münasibdir va insanın bütün xislatlarinin donuz xislati olması mümkündür. Bela bir hadda çatmış insan insanlıqdan çıxıb va asil haqiqatlar görünan ruhlar alaminda doğrudan da başqa şey deyil, mahz donuzdur. Demali, naqis insan bazan masx olmuş insan marhalasina çatır. Biz bela şeylari az eşidirik va balka da bazilari, bunların macazi mana daşıdığını fikirlaşirlar. Amma bütün bunlar haqiqatdir.
Bir nafar naql edir ki, imam Zeynul-abidin (a) ila Arafat sahrasında idik. Yuxarıdan baxanda sahrada hacıların izdihamını gördüm. İmama dedim ki, Allaha şükr olsun, bu il hacc ziyaratina galanlarin sayı çoxdur. İmam manim cavabımda dedi: «Faryad va nala edan na çox, hacı isa na qadar azdır!»
Ravi deyir ki, imamın mana na etdiyi va mana neca basirat verdiyini bilmiram, amma mana «indi bax» deyanda gördüm ki, sahra heyvanla doludur. Ora asl heyvanlar alamidir. Onların arasında takca bir qrup insan harakat edir. İmam mana dedi ki, gördün? Masalanin batini bu cürdür. Mana va batin ahli üçün bu masala gün kimi aydın bir masaladir. Amma, indi bizim bazilarimizin, dırnaqarası mütaraqqi zehni bunu qabul etmak istamirsa sahv edir. Bizim yaşadığımız indiki zamanda da insanların haqiqatlarini görarak dark edan şaxslar vardır va bela insanlar avvallar da olublar. Heyvan kimi yemak, yatmaq va cinsi alaqada olmaqdan başqa heç bir şey fikirlaşmayan insanın ruhu dördayaqlı heyvan ruhudur. Bela bir insanın batini, fitrat va tabiati masx olub. Bela ki, o, galacak bahslarimizda, barasinda danışacağımız insani xislatlar va insanlıqdan tamamila uzaqlaşıb va avazinda özü üçün vahşi va heyvan xasiyyati va xislatlari alda edib.
Mübarak Naba surasinda bela oxuyuruq:
«Sur çalınacağı gün [qabrlarinizdan çıxıb] dasta-dasta mahşara galacaksiniz. O gün göy qapı-qapı açılacaqdır [malaklarin yera enmasi üçün göyda yarıqlar açılacaqdır]. Dağlar yerindan qopardılıb [havada toz kimi uçaraq] ilğıma dönacakdir.» (Naba 18-20). Peyğambar va imamlar dafalarla deyiblar ki, insanların yalnız bir qrupu mahşara insan suratinda galacaklar. Bazilari qarışqa, bazilari meymun, bazilari aqrab, digar bir qrup ilan, başqa bir qrup isa palang suratinda mahşara galacaklar. Na üçün? Allah-taala heç bir sabab olmadan insanı hamin surat va şakillara salarmı? Dünyada sancmaqdan başqa bir işi olmayan va yegana lazzati digarlarina aziyyat etmak olan şaxs mahşara özünün haqiqi surati, yani aqrab şaklinda galacakdir. Dünyada meymun sifatlikdan başqa bir işi olmayan şaxs mütlaq qiyamat günü mahşara meymun kimi galacak va hamçinin dünyada it kimi başqalarını tutan şaxs da it kimi galacakdir. Hadisda da deyilir ki, «insanlar qiyamat günü mahşara niyyat, maqsad va istaklarina uyğun, haqiqi xislat va sifatlari ila gatirilacaklar.»
Siz bu dünyada necasiniz? Na olmaq istayirsiniz? Na istayirsiniz? Sizin istaklariniz insan istayidir yoxsa yırtıcı heyvan istaklari? Balka istaklariniz gövşayan heyvan istaklaridir? İstaklariniz na olsa siz hamin şeysiniz. Qiyamatda da burada olduğunuz kimi mahşara gatirilacaksiniz. Buna göra da biza Allah parastişindan başqa bütün parastişlari qadağan ediblar. Çünki naya parastiş etsak hamin şey oluruq. Pulparast olsaq pul bizim mahiyyat va vücudumuzun bir hissasi olacaq. Bu pul, qiyamatdaki hamin aridilmiş filizdir. Quran, bu filizin parastişindan başqa bir işlari olmayan mövcudlara bela deyir:
«...Qızıl-gümüş yığıb onu Allah yolunda xarclamayanlari şiddatli bir azabla müjdala! O gün [qiyamat günü] yığdıqları qızıl-gümüş cahannam ataşinda qızdırılıb alınlarına, böyürlarina va küraklarina dağ basılacaq [va onlara]: «Bu, sizin özünüz üçün yığıb saxladığınız mallardır. Yığdığınızın [azabını, acısını] dadın!» deyilacakdir!» (Tövba 34-35).
Hamin pullar onun axirat dünyasında yandırılacaqdır va onlar hamin şaxsin cahannam alovudurlar. Bu, insanı masx edan şeylardan biridir.
Söhbatlarimizdan bela bir naticaya galdik ki, kin-küdurat, paxıllıq va hasad hissi keçiran insanlar naqis insanlardırlar. Hamçinin bu dünyada olan maddalardan birina ondan istifada etmadan parastiş edan insan da naqis va masx olunmuş insandır.
| 
