Quran adabi dili baximindan heyratamiz, banzari olmayan bir usluba malikdir.
Har seydan avval qeyd olunmasi lazim galan masala Quranin har bir dovrda istanilan insan toplumuna muraciat etmayi bacaran bir usluba malik olmasidir. Quran onu oxuyan adamlarin elmi va madani saviyyasindan asili olmayaraq haminin basa dusa bilacayi bir dila sahibdir. Bir ayada Allah Quran haqqinda bela buyurur:
"And olsun ki, biz Qurani ibrat almaq ucun bela asanlasdirdiq...” ("Qamar” surasi, 54/22).
Asan basa dusulan uslubda yazilmasina baxmayaraq, Quranin uslubunun taqlid edilmasi hec bir cahatdan mumkun olmamisdir. Allahin Quranin banzarsiz olmasina diqqat cakdiyi ayalardan bir necasi beladir:
"agar bandamiza nazil etdiyimiza sakkiniz varsa, siz da ona banzar bir sura gatirin va agar dogru deyirsinizsa, onda Allahdan savayi sahidlarinizi cagirin!” ("Baqara” surasi, 2/23).
"Yoxsa: "Onu ozundan uydurdu!” deyirlar. De: "agar dogru deyirsinizsa, ona banzar bir sura gatirin va Allahdan basqa kima gucunuz catirsa, onu da komaya cagirin!”” ("Yunus” surasi, 10/38).
Quranin "mocuza” kalmasi ila saciyyalandirilmasinin sabablarindan biri da yuxaridaki ayalarda vurgulandigi kimi, insanin onun hatta bir oxsarini yazmaqda aciz olmasidir. Bu acizlik, bu imkansizliq na qadar boyukdursa, mocuza da bir o qadar boyukdur. Dolayisi ila Quranin uslubunun asrlardan bari milyardlarla insan arasindan birca nafar tarafindan da taqlid edila bilmamasi bu muqaddas kitabin mocuzavi oldugunu gostaran subutlarindan biridir.
F.F.Arbutnot (F.F.Arbuthnot) "Incilin va Quranin qurulusu” ("The Construction of the Bible and the Koran”) adli kitabinda Quran haqqinda bunlari qeyd edir:
"adabi uslub baximindan dayarlandirilanda Quran yari nazm, yari nasr uslubunda tamiz arab dilinda yazilmis numunadir. Dilci alimlar bazi vaziyyatlarda Quranda istifada edilan bir cox qalib va ifadalara uygun galan duzumdan yararlansa da, Qurana oxsar bir calisma meydana gatirmak ucun gargin amak sarf etsa da, onlarin bu masalada indiya qadar nayasa muvaffaq olduqlarini hec kim deya bilmamisdir”. Quranin ifadalarinda isladilan kalmalar ham mana, ham da uslub axiciligi va tasiretma gucu baximindan cox ozal va banzarsizdir. Ancaq Quranin Allahin amr va qadagalarini bildirdiyi muqaddas bir kitab olduguna iman gatirmak istamayanlar onu muxtalif bahanalarla inkar etmaya calismislar. Allah iman gatirmayanlarin Quran haqqinda sozlarini asagidaki ayalarda bela bildirir:
"Biz ona ser oyratmadik va bu, ona hec yarasmaz da. Ona vahy olunan ancaq oyud-nasihat va aciq-askar Qurandir ki, onunla diri olanlari qorxutsun va o deyilan soz kafirlar barasinda gercak olsun.” ("Yasin” surasi, 36/69-70).
|